وبلاگ

FIV
Feline Immunodeficiency Virus یا به اختصار FIV اولین بار در یک گربه دانی در کالیفرنیا جدا شد ولی از سال ۱۹۶۰ گزارشاتی از این بیماری ارسال شده است.عامل آن یک لنتی ویروس (Lentivirus) از زیر خانواده رتروویروس ها (Retrovirus) می باشد.این ویروس قرابت آنتی ژنی با HIV ندارد و در انسان بیماری ایجاد نمی‌کند و از نظر بهداشت عمومی نگران کننده نیست.بیماری در گربه های اهلی و وحشی ، شیر ، ببر ، پلنگ و جگوار گزارش شده است. یک عفونت پیش رونده است که برای تمام عمر در بدن باقی خواهد ماند.

پاتوژنز (خلاصه)

در نهایت عامل بیماری باعث ضعف کامل سیستم ایمنی بدن می‌شود و متعاقب آن کاهش وزن،عفونت های مزمن،عفونت های فرصت طلب ، افزایش ریسک سرطان و در نهایت مرگ رخ می‌دهد که مرگ ممکن است در ادامه روند بیماری باشد و یا اینکه در اثر ابتلا به بیماری‌های ثانویه رخ دهد.

شیوع ایدز در گربه ها
در تمام دنیا گسترده می باشد.در حیواناتی که در منزل نگهداری می‌شوند و یا آن‌ها که تنها زندگی می‌کنند و به‌خصوص در نرهای اخته شده (عقیم شده) کمتر دیده می شود.در محل نگهداری گربه ها و جاهایی که مکان های بهداشتی دارند نیز شیوع کم می باشد.شیوع در حیوانات ولگرد و در کشور هایی که تعداد حیوانات ولگرد کنترل شده می‌باشند (مثل آمریکا) ۴ تا ۲۴ درصد و در کشورهایی که جمعیت حیوانات ولگرد کنترل شده نیست (مثل ایتالیا و ایران) ۲۵ تا ۳۵ درصد می باشد.

در نر های بالغ شایع تر می‌باشد چرا که مهمترین راه انتقال از طریق زخم های ناشی از گاز گرفتن است که در گربه ها بسیار شایع است. (۱۵% از گربه هایی که به دلایل مختلف به بیمارستان مراجعه می‌کنند +FIV هستند).هنگامی که گربه های نر بالغ برای تعیین قلمرو نزاع می‌کنند بر روی بدن زخم ایجاد می‌شود که حیوان برای التیام آن زخم را میلیسد و بدین ترتیب محیط برای رشد باکتری های بی هوازی و باکتری پاستورلا (Pasteurella) که حزو فلور طبیعی بزاق جاندار است فراهم می‌شود و عفونت در فضای زیر جلد منتشر می شود.

ویروس پنج تحت گونه (SubType) دارد که از A تا E طبقه بندی می‌شوند و تمام آن‌ها قدرت بیماری زایی دارند و از نظر آنتی ژنی کاملاً با یکدیگر متفاوت می باشند.لنتی ویروس ها اساساً قدرت فرار کردن و گمراه کردن سیستم ایمنی بدن را دارند که این مساله یکی از مهمترین مشکلات می باشد.

بیماری از ۲ماهگی تا ۱۸ سالگی گزارش شده است.انتقال از طریق عمودی از مادر به فرزند هنوز مشکوک می‌باشد زیرا به صورت طبیعی گزارش نشده است ولی به صورت آزمایشگاهی انجام شده است.نر های بالغ ۳ تا ۴ برابر ماده ها به این ویروس مبتلا می شوند.ماده ها هم اکثراً در حین جفتگیری مبتلا می‌شوند ولی وجود ویروس در ترشحات جنسی گزارش نشده و به اثبات نرسیده است. گربه های پر خطر (High Risk) نرهای بالغ عقیم نشده‌ای هستند که به بیرون از منزل دسترسی دارند و گربه هایی که در مکان های متراکم و در شلتر (Shelter) نگهداری می شوند.

انتقال از طریق ظروف آب و غذا بعید به نظر می‌رسد زیرا ویروس زود از بین می رود.در شرایط آزمایشگاهی انتقال از طریق مخاطات و همچنین انتقال خون دیده شده است.

پاتوژنر بیماری
ویروس به شکل اولیه تمایل زیادی به لنفوسیت ها،ماکروفاژها،غدد بزاقی و سیستم عصبی دارد.اثر ویروس بر روی لنفوسیت های T کمکی (T-Helper) به این صورت است که بر روی گیرنده های +CD4 می‌نشیند و علاوه بر تخریب گیرنده،ژنوم خود را نیز وارد لنفوسیت می کند.به این طریق هم با تکثیر ویروس در داخل لنفوسیت و هم با معکوس کردن نسبت +CD4 به +CDA اثرات سایتوپاتیک(سیتوپاتیک) خود را نشان می‌دهد و هم باعث تخریب لنفوسیت ها می‌شود و هم تولید سایتوکین(سیتوکین) را مختل می‌کند و به این واسطه سیستم ایمنی سلولی را از بین می برد.

مکانیزم های متفاوتی برای گمراه کردن سیستم ایمنی دارد.متعاقب آلودگی ، یک ویرمی اولیه رخ می‌دهد و بعد وارد فاز نهفته(Latent) می‌شود که این فاز نهفته می‌تواند تا سال‌ها طول بکشد.در اینکه عفونت به چه شکلی پیش رود و چه مشکلاتی پیش آورد فاکتورهایی دخیل هستند: – سن بیمار
– سویه ویروس
– مقدار ویروس وارد شده (تزریق شده)
– شکل و نحوه ی انتقال
– همزمان بودن با عفونت ثانویه میکروبی یا ویروسی
بیماری دارای ۳ فاز می باشد:
فاز حاد (Acute): بلافاصله بعد از ورود ویروس از بزاق به بدن حیوان سالم، ویروس توسط بافت های حاوی ماکروفاژ و لنفوسیت مثل بزاق،تیموس و گره‌های لنفاوی جمع آوری می‌شود که از ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد (از زمان ورود تا تکثیر در گره‌های لنفاوی). بعد از ویرمی اولیه ، ویروس وارد مغز استخوان ، ریه ، کلیه و مغز می شود. در‌واقع در این مرحله وارد لکوسیت های تک هسته ای در این نواحی می شود.در این مرحله علایم فاز حاد یعنی تب،لنفوپنی،نوتروپنی،لنف آدنوپاتی عمومی(جنرال) و در مواردی سپسیس (Sepsis)، سلولایتیس(Cellulitis)،آنمی ، انتریت و استوماتیت دیده می شود.بعد به پیک ویرمی می‌رسد و سپس ویروس در خون دیده نمی‌شود و میزان آن کاهش می‌یابد و وارد فاز نهفته می شود.

فاز نهفته (Asymptomatic): در این مرحله که ممکن است از چند روز تا چند سال طول بکشد ویروس به فعالیت خود در مغز استخوان و گره‌های لنفاوی ادامه می دهد.بیمار ممکن است از نظر ظاهری سالم به نظر بیاید تا جایی که آرام آرام سیستم ایمنی تخریب می‌شود و بیمار وارد فاز انتهایی(ترمینال) می شود.

فاز ترمینال (Terminal) : در این فاز به واسطه اینکه سیستم ایمنی باقی نمانده است، ممکن است سیستم عصبی و کلیوی هم درگیر شوند و علایم بالینی این فاز شامل کاهش وزن و ضعف ، عفونت های باکتریایی مزمن که پس از آنتی بیوتیک تراپی عود می‌کنند ، تب های عود کننده با منشاء ناشناخته، لنف آدنوپاتی عمومی(جنرال)، آنمی،لوکوپنی و ترومبوسیتوپنی می باشد.

در این موارد بیشترین چیزی که مشاهده می‌کنیم عفونت های راجعه باکتریایی اند که پس از بهبودی با آنتی بیوتیک تراپی عود می کنند.مهمترین این عفونت ها،عفونت های محوطه دهانی شامل پریودونتیت (Periodontitis) _بافت آلوئولار ، لثه و لیگامنت پریودونتال را بافت پریودونتال می نامند _ ژینژیویت (Gingivitis) و استوماتیت (Stomatits) می باشند.

عفونت های تنفسی به صورت رنیت و کانژانکتویت می باشد.البته ممکن است پنومونی(Pneumonia) و پیوتوراکس (Pyothorax) هم دیده شود.سگ و گربه نسبت به عوامل تولید کننده پنومونی تا حد زیادی مقاوم می‌باشند پس باید به مشکلات زمینه‌ای و اولیه دقت شود که چرا حیوان به آن‌ها دچار شده است مثل درماتوفیتوز و استفراغ.

مشکلات دستگاه گوارش : انتروکولیت ، نکروتایزیس مشکلات پوستی : درماتیت ، آبسه ، چرک ، Purulent Otitis مشکلات ادراری : سیستیس ، پیلونفریت ،Recurrent Urinary Tract عواملی مثل:

عوامل ویروسی : FCV ، FLV ، پاپیلوما ویروس ، پاکس ویروس عوامل باکتریایی : هموبارتونلا ، سودوموناز ، یرسینیا ، مایکوپلاسما ، استافیلوکوکوس عوامل قارچی : کاندیدیا،کریپتوکوکوس (مهمترین قارچ درگیر کننده دستگاه تنفس گربه) ، آسپرژیلوس ، درماتوفیت ها تک یاخته‌ها : توکسوپلاسما ، ژیاردیا ، کریپتوسپوریدیوم (در انسان‌های +HIV هم از کشنده ترین ها می باشد) انگل ها : دمودکس (Demodex) ، نوتوادرس (Notoedres) مهمترین علامت بالینی استوماتیت به شکل Chronic Ulceroproliferative می‌باشد یعنی ضایعات التهابی می‌بینیم همراه زخم و اگر نمونه بگیریم از نظر پاتولوژی تشخیص Lymphocytic-Plasmacytic می دهیم.ضایعات کلسی ویروس هم ممکن است دیده شود.بهترین شیوه درمان در این نوع استوماتیت کشیدن تمامی دندان‌ها می باشد.

ضایعات عصبی به سن حیوان و سویه ویروس بستگی دارد.هرچه سن کمتر باشد،ضایعات عصبی بیشتر دیده می‌شود چون هنوز رشد و نمو CNS کامل نشده است.ویروس به شکل مستقیم میکروگلیا و آستروسیت ها را درگیر میکند. علائم فراموشی(Dementia) ،تغییرات رفتاری مثل پرخاشگری ، مخفی شدن در مکان های تاریک ، به هم ریختگی الگوی خواب ، چرخیدن به دور خود ، فریاد کشیدن ، لرزش عضلات صورت ، لیسیدن بیش از حد بدن و حتی دیوار ، اختلالات ایستادن و تشنج (Seizures).حیوان دستشویی کردن را فراموش می کند!! معاینه نورولوژی سطح هوشیاری تغییر می‌کند ، یکسان نبودن اندازه مردمک چشم ، کاهش قدرت و زمان رفلکس مردمک ، اختلال در رفلکس های مغزی و نخاعی در بیماران +FIV ممکن است سرطان ها هم رخ دهند. ریسک Lymphoma افزایش می‌یابد و سرطان های کارسینوم و آدنوکارسینوم هم ممکن می باشند.

این ویروس انکوژن نیست ولی به دلیل تضعیف سیستم ایمنی ، مهار سلول‌های توموری انجام نمی‌شود و ممکن است نئوپلازی دیده شود. در چشم Chorioretinit ، خونریزی و دژنراسیون شبکیه ، گلوکوم (Glucoma) و همچنین Anterior Uveitis و ضایعات کلیوی ادراری مثل CRF نیز دیده می شود.

علایم پاراکلینیک (آزمایشگاهی)
– در فاز حاد علایم شامل نوتروپنی و لوکوپنی
– در فاز Asymptomatic علامت خاصی مشاهده نمی‌شود و لوکوپنی بسیار خفیف در برخی موارد مشاهده می شود.
– در فاز انتهایی(ترمینال) علائمی چون هایپرگاماگلوبولینمی ، سیتوپنی و تغییرات وابسته به بیماری‌های ثانویه مشاهده می شوند. بهترین روش تشخیص تست ELISA و ImmunoChromatography می‌باشند ( به صورت کیت های دوتایی). ELISA
– برای تمام گربه های مریض که می‌توان بیماری را به FIV ربط داد باید تست بگذاریم.
– برای تمام گربه هایی که وارد منزل می‌شوند یا به تازگی وارد منزل شده اند.
– برای تمام گربه هایی که معلوم نیست تا به آنروز برایشان کیت گذاشته شده است با خیر
– برای تمام گربه هایی که ریسک تماس نزدیک با FIV دارند : دعوا کرده ها ، گاز گرفته شده ها و …
– برای تمام گربه هایی که با گربه هایی با شرایط نامشخص در تماس اند.
– تمام گربه هایی که با FIV مثبت در تماس هستند.

درمان
زایدوویدین-Zidovidine Stampmidine
مهار کننده های پروتئاز مهار کننده پروتئاز سلول‌های جانوری می‌باشند و ویروس نمی‌تواند از این پروتئاز استفاده کند و باید برای گربه به صورت اختصاصی ساخته شود و نمی‌توان از ترکیبات انسانی برای آن‌ها استفاده نمود.

Immune Modular Therapy
اینترفرون (Interferon) انسانی با دوز پایین لاکتوفرین گاویBovine Lactoferrine – Acemannan Immuno Reguline (ImmunoVet) SPA درمان حمایتی در موارد استوماتیت : مترونیدازول ( ۱۰ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی هر ۱۲ ساعت) و کلیندامایسین ۱۲,۵mg/kg PO q12h همزمان. کشیدن دندان‌ها ، مایع درمانی ، ویتامین تراپی (A،B،D،E) ، حیوان نباید بیرون برود و indoor نگهداری شود. واکسیناسیون باید انجام شود ( فقط واکسن کشته شده). *ویروس زئونوز نیست و برای انسان حتی در مواردی که گازگرفته شود مشکلی ایجاد نمی کند.